Panama verhuist 1.200 eilandbewoners door stijgende zeespiegel

Description

Panama verhuist 1.200 eilandbewoners door stijgende zeespiegel | De Standaard

Panama hebben 1.200 eilandbewoners die bedreigd worden door de stijgende zeespiegel, nieuwe huizen gekregen op het vasteland. Ze zijn de eerste klimaatontheemden van het land.

Geike Put

Op het eiland Carti Sugtupu, of ‘Krabeiland’, een kwartier varen van de kust van Panama, is er eindelijk een oplossing voor de inheemse Guna-gemeenschap. De inwoners hebben de sleutels gekregen voor hun nieuwe huizen op het vasteland. Het eilandje in de Stille Oceaan wordt voortdurend geteisterd door overstromingen.

Carti Sugtupu is amper vijf voetbalvelden groot, toch wonen er zo’n 1.200 mensen. De Guna leven er erg pover in huizen met een aarden vloer, zonder drinkbaar water, sanitaire voorzieningen of degelijke elektriciteit. Sommige huizen steken uit op palen in de zee en overstromen regelmatig.

Carti Sugtupu is amper vijf voetbalvelden groot, toch wonen er zo’n 1.200 mensen. — © afp

Het eiland ligt tussen een halve en een meter boven de zeespiegel. Experts waarschuwen al lang voor de gevolgen van de klimaatopwarming hier.

Hoopvolle verhuizing

Sinds 2010 aanvaardt de Guna-gemeenschap met tegenzin wat zij zien als de enige duurzame oplossing: verhuizen naar een veiligere plek op het vasteland. Panama besloot driehonderd nieuwe woningen te bouwen in de regio Guna Yala, de thuisbasis van een deel van de gemeenschap. Het project kostte in totaal 12,2 miljoen dollar. Met dit project zijn de Guna de eerste klimaatontheemden van Panama.

Woensdag overhandigde Laurentino Cortizo, de president van Panama, de sleutels aan de eerste nieuwe bewoners. “De huizen zijn prachtig”, zei de 57-jarige Vidalma Yanes aan het persagentschap AFP. “Ik ben heel blij. Ze zijn klein, maar zeer comfortabel.” Ook de 26-jarige Marialis Lopez, die met haar drie kinderen en twee broers verhuist, is hoopvol: “Hier kan ik mijn leven veranderen. Ik kan niet wachten om mijn meubels mee te brengen en bloemen te planten.”

De huizen in de nieuwe wijk Nuevo Carti zijn ongeveer 41 vierkante meter groot. Ze hebben elk twee slaapkamers, een woon- en eetkamer, een keuken, een badkamer en een wasplaats. De overheid voorzag het dorp ook van culturele ontmoetingsruimtes in de traditionele Guna-stijl en voorzieningen voor mensen met een beperking.

Wanneer mensen moeten verhuizen, is het belangrijk dat ze hun cultuur kunnen behouden, stelt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. “Veel andere overheden die te maken krijgen met klimaatontheemden denken niet aan de belangen van die inwoners”, zegt Lore Van Praag, expert klimaatmigratie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. “Er wordt vaak onvoldoende aandacht besteed aan de culturele aspecten, geloofsovertuigingen en levenswijzen van de getroffen gemeenschappen bij de planning van verhuisprojecten.”

Laatste redmiddel

Volgens Human Rights Watch moesten door natuurrampen wereldwijd ongeveer al vierhonderd gemeenschappen verhuizen. “Zeker voor de kleinere eilanden in de Stille Oceaan is de stijgende zeespiegel problematisch”, legt Van Praag uit. “Kiribati en Tuvalu hebben die problematiek op de kaart gezet.”

Klimatologen verwachten dat Kiribati, een eilandrepubliek in Oceanië, het eerste land ter wereld wordt dat door de klimaatverandering en stijgende zeespiegel volledig zal verdwijnen. Maar ook de eilandstaat Tuvalu dreigt in 2050 volledig opgeslokt te zijn door de oceaan. De inwoners van Tuvalua worden gezien als de eerste officieel erkende klimaatontheemden ter wereld.

Human Rights Watch raadt Panama, en elk land met een kustlijn, aan plannen te maken om de stijgende zeespiegel en andere gevolgen van de klimaatopwarming zo goed mogelijk op te vangen. Verhuizingen moeten daarbij het laatste redmiddel zijn.