Doen wat kan: Hoe normering kan bijdragen aan betere behandeling van schadevergoedingsvorderingen in het strafproces

In opdracht van de Raad voor de rechtspraak hebben M.R. Hebly en S.D. Lindenbergh, verbonden aan Erasmus School of Law, onderzocht hoe normering kan bijdragen aan betere behandeling van schadevergoedingsvorderingen in het strafproces. Het onderzoek heeft geleid tot het Research Memorandum 'Doen wat kan'. Het onderzoek is gefinancierd door het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

Aanleiding voor dit onderzoek zijn de adviezen van de Commissie onderzoek stelsel schadevergoeding voor slachtoffers van strafbare feiten (Commissie-Donner). Deze commissie oordeelt dat de behandeling van de schadevergoedingsvordering binnen het strafproces beter moet. Naar aanleiding daarvan is door de voormalig Minister voor Rechtsbescherming (tegenwoordig de Staatssecretaris Rechtsbescherming) ingezet op 'normering en standaardisering' als oplossingsrichting. Van normering en standaardisering wordt een direct positief effect verwacht waar het gaat om rechtszekerheid en rechtseenheid, en er bestaat bij de betrokken ketenorganisaties veel steun voor.

Tegen deze achtergrond dient zich de vraag aan wat normering kan betekenen voor een betere vaststelling van schadevergoedingsvorderingen in het strafproces. Uitgangspunt is dat de strafrechter in het strafproces oordeelt naar de maatstaven van het materiële civielrechtelijke schadevergoedingsrecht binnen het daarvoor bestaande civielrechtelijke besliskader. Daarom inventariseren de onderzoekers welke knelpunten de behandeling van schadevergoedingsvorderingen naar civiel recht in het strafproces met zich brengt en hoe die met normering zouden kunnen worden verzacht.

Het rapport mondt uit in elf aanbevelingen die betrekking hebben op 1) verheldering van materieelrechtelijke kaders, 2) verbetering van de behandeling van schadevergoedingsvorderingen in het strafproces en 3) ordening en explicitering van wat in het strafproces niet kan worden behandeld. Nadere normering langs deze drie hoofdlijnen kan wezenlijk bijdragen aan betere behandeling van schadevergoedingsvorderingen in het strafproces. Bovendien kan structurele verduidelijking van wat wel en niet kan in het strafproces bijdragen aan een evenwichtiger en bestendiger slachtofferbeleid.