Het Nieuwe Contractualisme; Bestuursrationaliteiten op het gebied van criminaliteit aan het begin van de 21ste eeuw

Abstract In deze bijdrage wordt de veranderde mentaliteit van bestuur geanalyseerd. Het criminaliteitsbestuur wordt als ‘strategische casus’ genomen. Op het spel staat het begrijpen van de manieren waarop wij onszelf en anderen besturen (via welke machtstechnologieën, welke waarheidsdiscoursen en welke subjectopvattingen) en wat daarvan de gevolgen zijn. Op basis van een analyse van het criminaliteitsbeleid van de afgelopen 30 jaar wordt beschreven hoe in Nederland twee bestuursrationaliteiten samengaan: communitarisme en neoliberalisme. Aan de hand van een genealogische analyse wordt beschreven hoe het criminaliteitsbeleid (macht) verweven is met criminologische theorieën (weten). Op deze manier worden de belangrijkste criminologische theorieën in kaart gebracht en beschreven hoe hedendaagse preventie en bestraffing corresponderen met neoliberalisme en communitarisme. Neoliberaal communitarisme is een strategie van bestuur die ook in andere bureaucratische velden zichtbaar is. Dat die combinatie tot nog toe weinig wetenschappelijke en politieke aandacht heeft gehad in Nederland, ligt aan het paradoxale karakter van die combinatie. Aan precies die paradox ontleent het niettemin de ordenende kracht die het heeft. Keywords Neoliberalisme - Communitarisme – Preventie – Bestraffing – Criminaliteitsbeleid – Criminologie