ISO 9001:2015 de sleutel voor vernieuwing?

Het beeld van het onderzoek is dat van iemand die binnen een middelgrote organisatie het kwaliteitssysteem in de lucht houdt en dat nu moet aanpassen aan de nieuwe ISO 9001-norm. Het management vindt dat belangrijk, maar blijft wat op afstand, de medewerkers snappen ook wel dat het nodig is, maar zouden meer kwaliteitselan mogen hebben. De kwaliteitsmanager doet haar of zijn best, maar is een beetje een Einzelgänger. In elke geval heeft zij/hij een abonnement op Kwaliteit in Bedrijf (dat neem ik aan, het onderzoek vermeldt niet hoe de respondenten zijn geselecteerd!) en blijft zo op de hoogte van ontwikkelingen in het vakgebied. Uit het recente promotie-onderzoek van Basak Manders weten we dat dergelijk onderzoek een dubbele vertekening geeft. In de eerste plaats is er waarschijnlijk non-response-bias: mensen met een goed functionerend kwaliteitsysteem zijn eerder geneigd te reageren dan mensen uit bedrijven waar kwaliteit problematisch is. In de tweede plaats is er respondent-bias: als de kwaliteitsmanager vragen beantwoordt over het eigen systeem, bekijkt zij/hij het door een roze bril. Dan is de conclusie dat er wel functionerende kwaliteitssystemen zijn, maar dat werkelijke vernieuwing en verbetering uitblijft – excellentie is hier niet te verwachten. De vraag voor de vakpers en voor de organisatie van de professionals, NNK, is hoe dit kan worden doorbroken. De discussies zoals die in de DAQ worden gevoerd staan te ver af van deze praktijk. Misschien ligt de sleutel wel voor het grijpen: de nieuwe ISO-9001-norm zelf. Als je die serieus neemt dan wordt kwaliteitsmanagement echt ondersteunend aan het ondernemen zelf.