Leidinggevenden: Geef je medewerkers autonomie

Organisatieklimaat gaat voor een belangrijk deel over leiderschap. Dat is een breed begrip, en daarom zoom ik in op één aspect: wat er gebeurt als leidinggevenden medewerkers autonomie geven. Zo vertelt zorgbestuurder Frans Wilms in het interview op pagina 10 dat hij medewerkers autonomie geeft: “Onze medewerkers bepalen zelf hoe hun werk eruitziet.” Dat ligt natuurlijk mooi in lijn met het verhogen van de eigen regie van de cliënt. Maar wat doet autonomie met de vitaliteit van medewerkers? Samen met Stichting IZZ en PwC onderzocht de Erasmus Universiteit Rotterdam de relatie tussen autonomie en vitaliteit bij 1.500 zorgmedewerkers. Om autonomie te meten, gebruikten we stellingen als ‘Ik bepaal zelf hoe ik mijn werk uitvoer’, met antwoordmogelijkheden van zeer oneens tot zeer eens. Hiernaast bevroegen we de vitaliteit van zorgmedewerkers, met stellingen als ‘Tijdens mijn werk zit ik vol energie’. Wat blijkt? Er is een positief verband tussen autonomie en vitaliteit: medewerkers die veel autonomie ervaren, zijn vaak ook vitaler. Dit is natuurlijk hoopvol. Maar wetenschap is nooit af. Om het onderzoek te versterken, hebben we daarom een experiment uitgevoerd. Studenten werd gevraagd een beleidsadvies te schrijven voor een nijpend probleem in een ziekenhuis: vergrijzing van het personeel. In de ene situatie gaf de leidinggevende weinig autonomie. Hij zei bijvoorbeeld: “Jij moet dit uitwerken volgens mijn richtlijnen.” In de situatie met veel autonomie gedroeg de leidinggevende zich heel anders en zei bijvoorbeeld: “Geef je gedachten de vrije loop.” Ook uit dit experiment bleek dat meer autonomie zorgt voor meer vitaliteit. Dus leidinggevenden: geef je medewerkers autonomie, dan krijg je de vitaliteit er gratis bij.