Mogelijkheden voor invoering van een planbatenheffing en een grondbelasting ter bevordering van de woningbouw

De woningbouw blijft al jaren achter bij de vraag. Daar zijn verschillende oorzaken voor. Dit onderzoek richt zich op problemen van financiële aard, specifiek vanuit het perspectief van de grondmarkt. Onderzocht is hoe een planbatenheffing en een grondbelasting kunnen worden ingevoerd op een manier die woningbouw maximaal bevordert, en hoe effectief deze naar verwachting zullen zijn. De onderzoekers concluderen het volgende. Een planbatenheffing kan een goede bijdrage leveren aan het bevorderen van de woningbouw. De heffing zal de verwervingskosten van grond om op te bouwen verlagen zodat bouwprojecten vaker rendabel zullen zijn. Ook zal deze heffing gemeenten geld opleveren dat zij kunnen inzetten voor de door hen te maken kosten voor zaken als wegen en groen of voor het mogelijk maken van
bouwprojecten die anders niet uitkunnen (bijvoorbeeld met meer betaalbare of energiezuinige woningen). Mits goed vormgegeven is de heffing uitvoerbaar en passend binnen de nationale en internationale regels en verdragen.
Een grondbelasting die alleen bebouwbare grond treft kan bouwprojecten versnellen die niet op gang komen omdat de eigenaar verwacht later een hogere winst te kunnen behalen. Omdat deze situatie op dit moment niet vaak voor lijkt te komen, zal het effect op de woningbouwproductie beperkt zijn.
Een algemene belasting op de waarde van alle grond kan binnen de bestaande ozb worden ingepast en is een zeer efficiënte manier om belastinggeld te verkrijgen. Ook helpt zo’n belasting gemeenten om investeringen die een gebied aantrekkelijker maken te bekostigen en stimuleert hij efficiënt grondgebruik. Wegens het ongerichte karakter is een algemene grondbelasting minder geschikt om woningbouw te versnellen.