Abstract
In westerse landen vormen roken en overgewicht de twee belangrijkste oorzaken van vroegtijdige
sterfte, met een hogere prevalentie in lagere sociaaleconomische groepen. Prikkels om gezond
gedrag langdurig en houdbaar te veranderen ontbreken echter voorlopig. In dit artikel geven we
een overzicht van theorieën uit de economische en sociaalpsychologische literatuur die als kader
kunnen dienen voor het ontwerpen van houdbare gedragsveranderingen. Onze eerste conclusie is
dat veel (sociaal-)psychologische inzichten hun weg hebben gevonden in gedragseconomische
modellen, en als basis hebben gediend voor experimenteel onderzoek om gezond gedrag te
stimuleren, maar dat economische theorie over preventie vaak nog steeds is gebaseerd op het
rationele kader dat Ehrlich en Becker in 1972 schetsten. De tweede conclusie is dat het
psychologische inzicht van twee systemen/identiteiten – waarbij zelfcontrole, wilskracht en
zelfeffectiviteit nodig zijn om de intenties van de langetermijnplanner te laten prevaleren boven
de kortetermijndoener –nog nauwelijks is doorgedrongen in onderzoek naar gezond gedrag en
essentieel lijkt om houdbare gedragsverandering te realiseren.
sterfte, met een hogere prevalentie in lagere sociaaleconomische groepen. Prikkels om gezond
gedrag langdurig en houdbaar te veranderen ontbreken echter voorlopig. In dit artikel geven we
een overzicht van theorieën uit de economische en sociaalpsychologische literatuur die als kader
kunnen dienen voor het ontwerpen van houdbare gedragsveranderingen. Onze eerste conclusie is
dat veel (sociaal-)psychologische inzichten hun weg hebben gevonden in gedragseconomische
modellen, en als basis hebben gediend voor experimenteel onderzoek om gezond gedrag te
stimuleren, maar dat economische theorie over preventie vaak nog steeds is gebaseerd op het
rationele kader dat Ehrlich en Becker in 1972 schetsten. De tweede conclusie is dat het
psychologische inzicht van twee systemen/identiteiten – waarbij zelfcontrole, wilskracht en
zelfeffectiviteit nodig zijn om de intenties van de langetermijnplanner te laten prevaleren boven
de kortetermijndoener –nog nauwelijks is doorgedrongen in onderzoek naar gezond gedrag en
essentieel lijkt om houdbare gedragsverandering te realiseren.
| Original language | Dutch |
|---|---|
| Pages (from-to) | 6-21 |
| Number of pages | 16 |
| Journal | TPEdigitaal |
| Volume | 11 |
| Issue number | 2 |
| Publication status | Published - 2017 |