Territoriale differentiatie binnen gemeentebelastingen

In dit hoofdstuk (2) staat de onderzoeksvraag centraal of, en zo ja in hoeverre, Vlaamse en Nederlandse gemeenten de mogelijkheid hebben om in hun belastingheffing een differentiatie aan te brengen naar een of meer gebiedsdelen binnen hun grondgebied. Zowel in de Vlaamse als Nederlandse situatie blijken daartoe mogelijkheden te zijn. Binnen het Nederlandse 'gesloten stelsel' van gemeentebelastingen is meer mogelijk dan op het eerste gezicht lijkt. De praktijk in Nederlandse gemeenten van ondernemersfondsen is daar een goede illustratie van. Ook ten aanzien van de juridische randvoorwaarden waaraan moet worden voldaan, zijn parallellen te onderscheiden in de Vlaamse en Nederlandse situatie. Het centrale belastingsbeginsel is in beide landen het gelijkheidsbeginsel. De ongelijkheid die ontstaat door territoriale belastingheffing kan enkel worden toegestaan als daar een objectieve en redelijke rechtvaardiging voor bestaat. Zowel voor Vlaanderen als Nederland geldt dat de toelcihting bij het belastingreglement (Vlaanderen) of de belastingverordening (Nederland) in gerechtelijke procedures van belang is. Daarin zal de rechtvaardiging voor de ongelijke behandeling tot uiting moeten worden gebracht. In Vlaanderen kan het nastreven van een niet-fiscaal doel met de belastingheffing, zolang het hoofddoel van budgettaire aard is. In Nederland is het nastreven van een niet-fiscaal doel meer geaccepteerd en kan dat zelfs bijdragen aan de acceptatie van de keuze voor gebiedsdifferentiatie: het kan een objectieve en redelijke rechtvaardiging voor ongelijke behandeling vormen.